การใช้คำสัมผัสอักษรที่มีเสียงพยัญชนะตัวเดียวกันหรือเสียงเดียวกัน แบ่งออกเป็น 3 ลักษณะ ได้แก่
การใช้สัมผัสโดยมีคำซ้ำกัน มีด้วยกัน 6 ชนิด คือ
1. กลบทจตตุรงคนายก
จักกรีดจักกรายจักย้ายจักย่อง ไม่เมินไม่มองไม่หมองไม่หมาง
งามเนื้องามนิ่มงามยิ้มงามย่าง ดูคิ้วดูคางดูปรางดูปรุง
(กลบทศิริวิบุลกิตติ์)
2. กลบทจตุรงคประดับ
ไม่ควรคู่ผู้แสวงสวัสดิ์หวัง ไม่ควรนั่งนิ่งตะลึงตะเลิงไหล
ไม่ควรเฉยเลยสละสลัดใจ ไม่ควรไทจะชีวงชีวังวาย
(กลบทศิริวิบุลกิตติ์)
3. กลบทตรียมก
สิ้นอาสัญในอาศรมที่อาศัย อนาถใจอนาโถโอ้อาขนาง
พระองค์เดียวพระอับเปลี่ยวพระองค์นาง ม้วยชีพวางชีวาตม์ขาดชีวัง
(กลบทศิริวิบุลกิตติ์)
4. กลบททวิสูตรสองไข
ระหวยระหายสายน้ำชล่ำชเล ยิ่งว้ายิ่งเหว่หวั่นจิตจะปลิดจะปลง
(จารึกวัดพระเชตุพนฯ)
5. กลบทสะบัดสะบิ้ง
ทั้งบัณฑุกัมพล์อัมราชก็หวาดก็ไหว คลุ้มเป็นไฟร้อนแรงไม่แห้งไม่หาย
เดชะศีลสุดสวาทไม่คลาดไม่คลาย ชอุ่มชอายอลเวงคระแครงคระโครม
(กลบทศิริวิบุลกิตติ์)
โอ้ยังหลับกลับรู้สึกสำนึกสำเหนียก จะร่่ำเรียกร่ำไรร้องไห้ร้องหา
จะแลเหลียวเปลี่ยวอุระนิจจะนิจจา จะอาทวาแสนทวีทุกวี่ทุกวัน
(จารึกวัดพระเชตุพนฯ)
6. กลบทอักขระโกศล
มาแทบมาที่ไดดาบส ยกงวงยกงาจดจิตเหิน
กลัวฤทธิ์กลัวแรงราญฤทธิ์เริน กลับเหินกลับหันหนีหน้าจร
(กลบทศิริวิบุลกิตติ์)
การใช้อักษรสัมผัสเป็นคู่กัน มี 2 ชนิด ได้แก่
1. กลบทกินนรรำ
กระดากเดิมจะเพิ่มพูลประมูลมิตร จะตามติดระอิดระอายระคายขาม
สละลอบปะชอบเชิงละเลิงลาม จะพลิกเพลงเขนงหนามจะคร้ามครัน
(จารึกวัดพระเชตุพนฯ)
2. กลบทอักขระโกศล
เสนาเสนังแน่นเนาใน รับองค์รับอรรถใส่เศียรศรี
จัดแจงจัดจับช้างชาญดี มืดมนมืดมีมันมาไว
(กลบทศิริวิบุลกิตติ์)
การใช้สัมผัสอักษรรับกันเป็นช่วง แบ่งเป็น 3 ลักษณะ คือ
การใช้สัมผัสอักษรเดียวกันทั้งวรรค มี 1 ชนิด คือ
1. กลบทอักษรล้วน
ลัดลอดเลียบแลเหลี่ยวเหลียวแลหลง เห็นเหมหงส์หวนเหินหันหวงหา
แม้นเหมือนแม่มามุ่งเมียงมองมา นึกแน่นางน้ำเนตรแนวหน้านอง
แลลิงลมล้อลูกเล้าโลมเลี้ยง มุ่งหมายเมียงมาดแม้นเหมือนแม่หมอง
เลี้ยงลูกแล้วเล้าโลมละเลิงลอง จิตเจตจองจ่อจดใจเจียมจม
(กลบทศิริวิบุลกิตติ์)
ดูเด็ดดวงแดดิ้นได้โดยด่วน สิ้นสื่อสวนสิ่งสงสัยสิใส่สี
ทำทบทวนเทียมเทียบที่ท่วงที กับเกศแก้วกากีก็กลกัน
งามงอนงอนงามงามงำเงื่อน ยามยิ้มแย้มแย้มเยือนแยบเย้ยหยัน
จับจิตเจิมใจจงเจ้าเจียนจันทร์ กล้ำกลิ่นกลั่นกลบกลั้วกลิ่นเกลี้ยงเกลา
(จารึกวัดพระเชตุพนฯ)
การใช้สัมผัสอักษรเดียวกัน 2 ช่วง มี 3 ชนิด คือ
1. กลบทเลวงวางตรวจ
หุนฮึกฮะจะบวชชวดชมโฉม นอนหนาวหนอก่อไฟโหมผันพักตร์ผิง
จะแจ่มใจดีกว่าว่าวอนวิง กรึกโกรธกริ่งกรองบวชดวดเดียวดาย
(จารึกวัดพระเชตุพนฯ)
2. กลบทกบเต้นต่อยหอย
เจริญคำ จำรู้คุณ บุญท้าวสอง แรกประคับ รับประคอง ปกป้องเศียร
พระคุณล้ำ พร่ำคิดเลิศ เชิดชูเจียร แน่จารึก นึกจะเรียน จำเนียรคุณ
(กลบทศิริวิบุลกิตติ์)
จนสามภพ จบสูญพื้น นภากาศ ม้วยสิ่งชื่น หมื่นแสนชาติ ไม่ขอใกล้
สูญทั้งดิน สิ้นทั้งดวง อโณทัย เมรุใหญ่ ไหม้ระยำ เป็นฝุ่นฟอน
(จารึกวัดพระเชตุพนฯ)
3. กลบทละลอกแก้วกระทบฝั่้ง
มุ่งปะทะ มาปะที่ คนตีกลอง เพื่อนทักจ๋า พูดท้าจ้อง พรานร้องถาม
เดิมแรกหู ได้รู้เหตุ สังเกตความ ว่าทรงนาม ว่าทรามนาถ นิราศจร
(กลบทศิริวิบุลกิตติ์)
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น